Με διαφορετικές ταχύτητες κινούνται τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς την ψηφιακή μετάβαση

Ο δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας του 2021 (DESI) αξιολογεί τις ψηφιακές επιδόσεις των 27 κρατών μελών. [GarryKillian/Shutterstock]

Ανομοιογενή τα δεδομένα σε όλη την Ένωση ως προς την ψηφιακή τους μετάβαση στο πλαίσιο της «Ψηφιακής Πυξίδας 2030», σύμφωνα με την ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας του 2021 (DESI) αξιολογεί τις ψηφιακές επιδόσεις των 27 κρατών μελών.

Η φετινή έκδοση του δείκτη προσαρμόστηκε ώστε να αντικατοπτρίζει τα τέσσερα βασικά σημεία της «ψηφιακής πυξίδας»: δεξιότητες, υποδομές, ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων και δημόσιες υπηρεσίες. Η στρατηγική αυτή, που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο, καθόρισε ποσοτικοποιημένους στόχους που αναμένεται να επιτύχουν τα ευρωπαϊκά κράτη μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Τον Σεπτέμβριο, η Επιτροπή παρουσίασε πρόταση για ένα πλαίσιο διακυβέρνησης που θα βασίζεται στον δείκτη DESI και στόχο θα έχει την παρακολούθηση της προόδου και την ανάπτυξη συστάσεων με βάση τις επιδόσεις κάθε χώρας.

«Το μήνυμα του φετινού δείκτη είναι θετικό: όλες οι χώρες της ΕΕ σημείωσαν κάποια πρόοδο στο να γίνουν πιο ψηφιακές και πιο ανταγωνιστικές, αλλά μπορούν και παραπάνω», δήλωσε η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την Ψηφιακή Εποχή, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ.

Η ίδια τόνισε ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να συνεργαστούν με τα κράτη μέλη «για να διασφαλίσουν ότι θα γίνουν σημαντικές επενδύσεις μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε επέλθουν οι καλύτερες ψηφιακές ευκαιρίες». Τουλάχιστον το 20% των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να επενδυθεί για τον σκοπό αυτό.

Η Δανία, η Σουηδία και η Ιρλανδία κατέλαβαν την πρώτη θέση στη συνολική κατάταξη για το 2021, ενώ η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία ήρθαν τελευταίες. Σημειώνεται ότι ο δείκτης χρησιμοποιεί στοιχεία από το 2020.

Παρά τη συνολική πρόοδο και τις βελτιώσεις – που δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί – κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19, παραμένουν σημαντικά κενά στις διάφορες χώρες.

Δεξιότητες

Στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που διατυπώνονται στην «Ψηφιακή Πυξίδα 2030» της ΕΕ, τουλάχιστον το 80% των πολιτών της Ένωσης θα πρέπει να διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Πρόκειται για «μια σειρά από δεξιότητες όπως η χρήση ψηφιακών συσκευών, εφαρμογών επικοινωνίας και η χρήση δικτύων για την πρόσβαση και τη διαχείριση πληροφοριών», σύμφωνα με τους όρους της UNESCO.

Προς το παρόν, μόνο οι σκανδιναβικές χώρες, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες έχουν περάσει το όριο του 70%, ενώ η Βουλγαρία και η Ρουμανία υστερούν με λιγότερο από ένα άτομο στα τρία να διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες.

Η Φινλανδία και η Σουηδία έχουν επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό ειδικών στις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στο εργατικό τους δυναμικό, με 7,6% και 7,5% αντίστοιχα. Η «Ψηφιακή Πυξίδα» στοχεύει στην επίτευξη 20 εκατομμυρίων εργαζομένων στις ΤΠΕ έως το 2030.

Ένας δευτερεύον αλλά σημαντικός στόχος της στρατηγικής της ΕΕ είναι η σύγκλιση των φύλων. Αυτή τη στιγμή, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Ρουμανία είναι οι μόνες χώρες όπου το ποσοστό των γυναικών στον τομέα των ΤΠΕ ξεπερνά το 25% .

Υποδομές

Ένας άλλος στόχος είναι να έχουμε «ίντερνετ για όλους, 5G παντού». Μέχρι το 2030, οι πολίτες της ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να επωφεληθούν από το 5G και την κάλυψη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN), ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται.

Η έκθεση δείχνει σημαντικά κενά από χώρα σε χώρα και για τα δύο. Ωστόσο, τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή την περίπτωση είναι από τα πρώτα εξάμηνα του 2020, όταν πολλές χώρες δεν είχαν αρχίσει ακόμη να αναπτύσσουν το 5G.

Όσον αφορά το VHCN, ή τις οπτικές ίνες στις περισσότερες περιπτώσεις, υπάρχουν σημαντικές ανισότητες. Η Μάλτα παρουσιάζει 100% κάλυψη των νοικοκυριών της με VHCN, ενώ μόνο το 10% του ελληνικού πληθυσμού έχει πρόσβαση σε αυτό.

Καθώς στην περίπτωση της Μάλτας, αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τη μικρή επικράτειά της – που καθιστά εύκολη την κάλυψή της – άλλες χώρες προσφέρουν επίσης πολύ υψηλή κάλυψη, όπως η Δανία (94%) και η Ισπανία (92%).

Επιχειρήσεις

Μέχρι το 2030, τουλάχιστον το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες. Το 2020, σύμφωνα με τον δείκτη, μόνο το 60% των ευρωπαϊκών ΜΜΕ είχε επιτύχει αυτό το βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης.

Η Δανία, η Φινλανδία, η Ισπανία και η Σουηδία έχουν ξεπεράσει το όριο του 80%, ενώ περίπου το ένα τρίτο των επιχειρήσεων στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες.

Όσον αφορά τη χρήση Big Data, της τεχνητής νοημοσύνης (AI) ή του cloud, έχουν διαμορφωθεί διαφορετικές τάσεις.

Οι σκανδιναβικές χώρες και η Δυτική Ευρώπη φαίνεται να κάνουν περιορισμένη χρήση των Big Data, ενώ η Τσεχική Δημοκρατία και η Αυστρία βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης όσον αφορά τις εταιρείες τους που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη.

Το μεγαλύτερο χάσμα, ωστόσο, αφορά τη χρήση του cloud computing. Σχεδόν τα δύο τρίτα των γαλλικών εταιρειών το χρησιμοποιούν, ενώ το ποσοστό ανέρχεται σε περίπου 14% και 13% για τις πολωνικές και ρουμανικές επιχειρήσεις αντίστοιχα.

Δημόσιες υπηρεσίες

Τέλος, η «Ψηφιακή Πυξίδα» θέτει ως στόχο όλες οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες να είναι πλήρως διαδικτυακές έως το 2030.

Και εκεί πάλι, υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών. Αν και ορισμένες χώρες βρίσκονται ήδη κοντά στην επίτευξη αυτού του στόχου, μερικές έχουν δρόμο ακόμα – όπως η Ρουμανία όπου μόνο το 44% των διοικητικών της λειτουργιών γίνεται ηλεκτρονικά.