03/06/2021
Φίλες και φίλοι,
Ζούμε σε μια περίοδο ιστορικών τομών.
Η πανδημία λειτούργησε ως ένα ισχυρό σοκ για την ανθρωπότητα που την ανάγκασε να δει κατάματα τα κορυφαία υπαρξιακά της προβλήματα:
Τις κοινωνικές ανισότητες και την κλιματική κρίση.
Δύο προβλήματα που είναι απολύτως αλληλένδετα, γιατί η ρίζα τους είναι κοινή :
Ένα οικονομικό μοντέλο που μέσα σε τέσσερις δεκαετίες κατόρθωσε να φέρει τις σύγχρονες κοινωνίες και τον πλανήτη στο σημείο μηδέν.
Αυτό το μοντέλο όμως, σήμερα αμφισβητείται στον πυρήνα του.
Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, η πλειονότητα σήμερα στον πλανήτη, μετά την πανδημία αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πριν.
Στο δρόμο της αχαλίνωτης εκμετάλλευσης ανθρώπων και φύσης, για χάρη των κερδών μιας ελάχιστης μειοψηφίας του πλούτου.
Γι’ αυτό λοιπόν, εμείς λέμε ότι τώρα είναι η ώρα να σκεφτούμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε αλλιώς.
Με την πυξίδα μας να δείχνει ένα νέο κόσμο, στον οποίο οι αξίες επαναπροσδιορίζονται.
Όπου η προστασία της ζωής του περιβάλλοντος είναι η βασική μας αρχή.
Όπου η δικαιοσύνη είναι ο εγγυητής της κοινωνικής προόδου.
Και οι καρποί της ανάπτυξης κτήμα όλων και όχι λάφυρο των λίγων.
Στην υπόθεση της πανδημίας, η τεράστια συμβολή της επιστήμης κάνει βάσιμη την ελπίδα αυτή ότι αυτή η κρίση έχει ημερομηνία λήξης.
Η κλιματική κρίση όμως δεν θα έχει ημερομηνία λήξης αν δεν δράσουμε άμεσα.
Η επιστήμη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και δεκαετίες.
Μας λέει ότι οι φυσικοί πόροι αυτού του πλανήτη δεν είναι απεριόριστοι.
Ότι η φύση δεν μπορεί να γίνεται αενάως θυσία στο βωμό του κέρδους.
Ότι η ζωή μας θα αλλάξει προς το χειρότερο, αν δεν αλλάξουμε εμείς προς το καλύτερο.
Η απάντηση, λοιπόν, στην κλιματική κρίση αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο συλλογικό εγχείρημα της ανθρωπότητας.
Μια μάχη υπαρξιακή για το μέλλον του πλανήτη που μας φιλοξενεί.
Μια μάχη που δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε απλή.
Απαιτεί βαθιές τομές, ρήξεις, γρήγορες αποφάσεις, καινοτόμες απαντήσεις και πάνω απ’ όλα απαιτεί τη συμμετοχή όλων μας.
Δεν είναι μια μάχη που δίνεται με ευχολόγια.
Είναι μια υπόθεση που κρίνεται στην πράξη.
Και απαιτεί επαναστατικές αλλαγές.
Όχι απλά μεταρρυθμίσεις, αλλά μια επανάσταση.
Μια Πράσινη Επανάσταση που θα τα αλλάξει όλα.
Μια επανάσταση που θα αλλάξει ιδέες και αντιλήψεις και θα φέρει νέες πρακτικές:
Στην οικονομία.
Στις κρατικές πολιτικές.
Στις διεθνείς σχέσεις.
Στην ίδια την κοινωνία.
Στην καθημερινότητα και στη ζωή μας.
Φίλες και φίλοι,
Ο Ισοκράτης έλεγε πως:
«Το μέλλον σου θα είναι καλό, αν βάλεις σε τάξη το παρόν».
Και εμείς σήμερα έχουμε αυτό το καθήκον απέναντι στο μέλλον.
Απέναντι στις επόμενες γενιές.
Οι νέες και οι νέοι μάς το δείχνουν.
Από την κραυγή της Γκρέτα (Τούνμπεργκ), που έγινε σύμβολο μιας γενιάς, μέχρι τις μεγάλες διαδηλώσεις των μαθητών σε όλο τον κόσμο για το κλίμα, τα νιάτα του κόσμου μάς λένε ένα πράγμα:
«Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα».
Και πρέπει όχι απλά να τους ακούσουμε.
Αλλά να τους σεβαστούμε στην πράξη.
Να σεβαστούμε τις ζωές, τα όνειρα, τις φιλοδοξίες των γενιών του 21ου αιώνα.Να δημιουργήσουμε το κλίμα για έναν καλύτερο κόσμο.
Αναφέρθηκα στον σπουδαίο Αθηναίο ρήτορα, τον Ισοκράτη.
Γιατί οι αρχαίοι μας , δεν είναι πολύτιμοι μόνο για το κορυφαίο τους έργο.
Αλλά και γιατί μας θυμίζουν ότι όλοι εμείς σε αυτή τη γωνιά του κόσμου, μοιραζόμαστε τελικά μια κληρονομιά και μια ταυτότητα.
Που δεν είναι ούτε οι εθνικιστικές κορώνες των πατριδοκάπηλων, ούτε η μόνιμη έκκληση που έγινε μονότονη στα χρόνια της κρίσης, να βάλουν πλάτη οι πολλοί για τα συμφέροντα των λίγων στο όνομα της πατρίδας.
Η ταυτότητά μας είναι ο τόπος μας.
Η φύση που μας μεγάλωσε.
Η γη που μας ζει εδώ και αιώνες.
Αυτή η ταυτότητα δεν μπορεί να αλλοιώνεται και να καταστρέφεται.
Δεν πρέπει να λησμονείται και να απαξιώνεται.
Γι’ αυτό και πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να τη διατηρήσουμε.
Ένα κράτος όμως που:
θυσιάζει τον φυσικό του πλούτο για χάρη επιχειρηματικών συμφερόντων
ξηλώνει την περιβαλλοντική νομοθεσία
αντιμετωπίζει την προστασία της φύσης ως τροχοπέδη της ανάπτυξης
σχεδιάζει την εκτροπή του Αχελώου
χαρίζει μια νέα αποικιοκρατική σύμβαση στην Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική
μας οδηγεί σε νέες καταδίκες για το φυσικό περιβάλλον στην ΕΕ
οδηγεί στην ανεργία και τη φτώχεια τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη για να κάνουν χρυσές δουλειές λίγες ξένες εταιρείες
είναι ένα κράτος που εγκληματεί απέναντι στο παρόν και το μέλλον των ίδιων του των πολιτών.
Και αυτό είναι σήμερα το κράτος που επιδιώκει να φτιάξει η κυβέρνηση της ΝΔ.
Όμως αυτό είμαστε αποφασισμένοι να το αλλάξουμε.
Και μπορούμε να το αλλάξουμε μαζί.
Συμμέτοχοι και συνοδοιπόροι σε μια υπόθεση που υπερβαίνει τα στενά όρια του πολιτικού ανταγωνισμού.
Σε μια υπόθεση που αφορά τις βασικές αρχές με τις οποίες η πατρίδα μας πρέπει να πορευτεί, με ασφάλεια και δικαιοσύνη τα επόμενα χρόνια.
Φίλες και φίλοι,
Είναι απαραίτητο η χώρα μας, η Ελλάδα να γίνει πρωτοπόρος της Πράσινης Επανάστασης.
Και ο λόγος είναι εξαιρετικά απλός:
Γιατί είναι και ηθικά αναγκαίο αλλά και οικονομικά επωφελέστερο.
Για το πρώτο σκέλος της ηθικής αναγκαιότητας σας μίλησα ήδη.
Το δεύτερο όμως έχει επίσης μεγάλη σημασία.
Η Ελλάδα μετά την πανδημία πρέπει να επενδύσει σε ένα μακρόπνοο, βιώσιμο και σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο για να μπορεί με ασφάλεια να οργανώσει το μέλλον της, μακριά από νέες επαναλαμβανόμενες κρίσεις.
Κομβικοί κλάδοι της οικονομίας στους οποίους η Ελλάδα έχει δεδομένο συγκριτικό πλεονέκτημα στον διεθνή ανταγωνισμό, όπως ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή, έχουν βασική προϋπόθεση την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Την ίδια στιγμή, ένας κεντρικός τομέας, στον οποίο η καινοτομία ανθίζει διεθνώς, περιστρέφεται γύρω από τη βιωσιμότητα, τις πτυχές της κυκλικής οικονομίας και την ενεργειακή μετάβαση.
Και όλα αυτά συνδέονται με την κοινωνία της ανακύκλωσης, τη διαλογή στην πηγή, τις καθαρές και ποιοτικές πόλεις, και τελικά την υγεία και την ποιότητα ζωής και περιβάλλοντος.
Γι’ αυτό και σήμερα καταθέτουμε ένα πλήρες σχέδιο, που είναι καρπός μιας συλλογικής δουλειάς που δομείται γύρω από την επιστημονική γνώση, τις καλές πρακτικές άλλων χωρών και τους στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Πρώτο σημείο του σχεδίου μας είναι ο ρόλος της πολιτείας.
Η ελληνική πολιτεία τίθεται επικεφαλής του σχεδίου και εγγυάται ότι η μετάβαση θα γίνει με κοινωνική δικαιοσύνη.
Με διασφάλιση της πρόσβασης στα βασικά αγαθά, με πλουραλισμό της παραγωγικής βάσης και όχι προς όφελος λίγων και χωρίς κανόνες.
Η πολιτεία εξασφαλίζει την ποιότητα των φυσικών πόρων (έδαφος, αέρας, νερό, τροφή και οικοσυστήματα) και αναλαμβάνει μαζί με την αυτοδιοίκηση την ευαισθητοποίηση και τη διαμόρφωση μιας νέας δημοκρατικής κουλτούρας για το περιβάλλον.
Βασικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση είναι:
Η θέσπιση Κυβερνητικού Συμβουλίου για την Πράσινη Μετάβαση, όπου θα συμμετέχουν όλα τα παραγωγικά και κοινωνικά Υπουργεία.
Η αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, με τη στελέχωση και τον εξοπλισμό υπηρεσιών ελέγχου και αδειοδότησης περιβάλλοντος.
Οποιαδήποτε, όμως, θεσμική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει ερήμην της κοινωνίας, ούτε μπορεί να επιτύχει χωρίς την ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας και των πολιτών.
Στη δική μας αντίληψη, η δημοκρατία περνά μέσα από το περιβάλλον.
Η επιτυχία της πράσινης επανάστασης απαιτεί ευαισθητοποίηση, συνειδητοποίηση, κινητοποίηση, συμμετοχή.
Ο ρόλος της παιδείας επίσης, είναι κρίσιμος, όχι μόνο στην ανάδειξη των επιστημονικών δεδομένων που συνηγορούν υπέρ της θέσπισης γενναίων μεταρρυθμίσεων, αλλά και για την αλλαγή κουλτούρας και του προτύπου ζωής των πολιτών.
Δεύτερο σημείο, είναι η πορεία για μια κλιματικά ουδέτερη Ελλάδα έως το 2045.
Κεντρικές πρωτοβουλίες για τη χάραξη της είναι:
Η Ολοκλήρωση του Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένου του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, που αποτελούν το “κλειδί” για την προστασία του περιβάλλοντος, τη δίκαιη ανάπτυξη και το κράτος δικαίου
Η Εισαγωγή του κλιματικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε όλα τα χρηματοδοτικά και αναπτυξιακά εργαλεία.
Η Εισαγωγή του κριτηρίου της ανθεκτικότητας για όλες τις χρηματοδοτήσεις εθνικές και ευρωπαϊκές
Η Ενεργοποίηση των πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που έχουν νομοθετηθεί από το 2016 ώστε να έχουμε ανθεκτική κοινωνία, υποδομές και οικονομικές δραστηριότητες.
Τρίτο σημείο είναι αυτό που ονομάζουμε παραγωγικός μετασχηματισμός της χώρας με νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Πρέπει να διαλύσουμε στην πράξη το μύθο ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί τροχοπέδη της ανάπτυξης.
Στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο.
Πρώτα και κύρια γιατί ανάπτυξη σημαίνει πολλά περισσότερα πράγματα από τον δείκτη του ΑΕΠ και κυρίως σημαίνει καλύτερη ποιότητα ζωής των πολιτών.
Είναι άλλωστε σαφές ότι μια πραγματικά ισχυρή οικονομία σε μια δίκαιη κοινωνία, δε μπορεί να υπάρξει σε μια χώρα που καταστρέφει τον φυσικό της πλούτο και τον δίνει βορά σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Γι’ αυτό και πράσινη επανάσταση σημαίνει ανάπτυξη για όλους.
Όχι για τους λίγους και τους εκλεχτούς.
Στη δική μας αντίληψη, η Δημοκρατία περνά μέσα από το Περιβάλλον. Η επιτυχία της Πράσινης Επανάστασης απαιτεί ευαισθητοποίηση, συνειδητοποίηση, κινητοποίηση, συμμετοχή. Πράσινη Επανάσταση σημαίνει ανάπτυξη για όλους, όχι για τους λίγους και τους εκλεκτούς.
— Αλέξης Τσίπρας - Alexis Tsipras (@atsipras) June 3, 2021
Σε αυτή την κατεύθυνση λοιπόν είναι σημαντικό να ενισχυθεί η οικονομία με μια σειρά παρεμβάσεων όπως:
Ισχυρά κίνητρα για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων
«Πρασίνισμα» της τουριστικής βιομηχανίας σε όλα τα επίπεδα
Προσέλκυση επενδύσεων και παροχή κινήτρων σε κρίσιμους τομείς της πράσινης μετάβασης, όπως η ηλεκτροκίνηση, τα έξυπνα δίκτυα, η ευφυής γεωργία, οι έξυπνες υποδομές, η καινοτομία και τα νέα υλικά, το «πρασίνισμα» των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Το τέταρτο σημείο του σχεδίου μας αφορά το Νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.
Η χώρα έχει ανάγκη ένα νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στους απαιτητικούς στόχους της Ευρώπης και του Κλιματικού Νόμου.
Το Σχέδιο αυτό πρέπει να προβλέπει και την πλήρη απανθρακοποίηση και όχι την απολιγνιτοποίηση με αέριο, που ετοιμάζει σήμερα για χάρη βεβαίως των κερδών λίγων ιδιωτών η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη.
Το Πρόγραμμά μας αναδεικνύει ένα νέο ενεργειακό πρότυπο που στηρίζεται στην εξοικονόμηση ενέργειας και στις ΑΠΕ.
Η ορθή ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας οφείλει να γίνει με σύγχρονους κανόνες και όχι με συνθήκες «άγριας δύσης».
Να γίνει δηλαδή με Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, και με θεσμοθετημένες τις χρήσεις γης στις περιοχές Natura 2000.
Βασικές μας προτάσεις σε αυτό τον τομέα είναι:
• Τα Έξυπνα δίκτυα με διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΔΜΗΕ.
• Το Πρόγραμμα πράσινης μετάβασης για τον ενεργοβόρο τομέα της βιομηχανίας (τσιμέντα, αλουμίνιο, σιδηροβιομηχανία, νικέλιο κ.ο.κ.) .
• Τη Στήριξη πρωτοβουλιών για καινοτόμες μορφές ΑΠΕ όπως η βιομάζα, το βιοαέριο, η γεωθερμία, το πράσινο υδρογόνο και τα θαλάσσια αιολικά πάρκα.
• Ένα ισχυρό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στην κατοικία, τα δημόσια κτίρια και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Η ρήτρα το 50% των αδειών ΑΠΕ να κατανέμεται δεσμευτικά σε ενεργειακές κοινότητες, νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγρότες, με κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία και με προνομιακές ρυθμίσεις παρέμβασης στα δίκτυα και στις συνδέσεις.
•Ένα ισχυρό πρόγραμμα εξηλεκτρισμού των μεταφορών με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς.
• Ένα ειδικό πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης για επαγγελματικούς στόλους σε συνδυασμό με πρόγραμμα απόσυρσης και όχι επικοινωνιακές φιέστες, όπως η χθεσινή, σε κάποια νησιά που αφορούν τρία αυτοκίνητα και 5 φορτιστές.
• Η Ενεργειακή Αναβάθμιση της ναυτιλίας, με ενίσχυση της πράσινης πρόωσης και της υποχρεωτικής ηλεκτροδότησης των πλοίων στα λιμάνια.
Το πέμπτο σημείο είναι η εξασφάλιση της Δίκαιης Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών.
Δεν δεχόμαστε την προοπτική της φτώχειας και της ανεργίας για τις λιγνιτικές περιοχές της πατρίδας μας.
Άλλωστε, εμείς ήμασταν αυτοί, η δική μας κυβέρνηση ήταν αυτή που δημιούργησε το πρώτο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης στην Ευρώπη.
Δεσμευόμαστε λοιπόν σήμερα, ιδίως για όσους μας παρακολουθούν από τη Δυτική Μακεδονία αλλά και την Πελοπόννησο, την Μεγαλόπολη, δεσμευόμαστε για τη θεσμοθέτηση ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ρυθμών ανάπτυξης και θέσεων εργασίας στις συγκεκριμένες αυτές περιοχές, με ένα συγκεκριμένο και ρεαλιστικό σχέδιο μετάβασης.
Έκτο σημείο είναι ο ρόλος της Βιοποικιλότητας στο σχέδιο μετάβασης.
Αυτή η επαναστατική αλλαγή δεν μπορεί να γίνει υποτιμώντας το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας, δηλαδή τον κοινό μας πλούτο.
Η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.
Στο επίκεντρό μας, λοιπόν, βρίσκονται οι περιοχές Natura 2000 και τα οικοσυστήματα.
Και τέλος,
Έβδομο σημείο του σχεδίου μας είναι η Κοινωνία της Ανακύκλωσης και της Κυκλικής Οικονομίας.
Η πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, η διαλογή στην πηγή και η ανακύκλωση του μεγαλύτερου ποσοστού των απορριμμάτων, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας που σχεδιάζουμε.
Η στρατηγική της πρόληψης και της επαναχρησιμοποίησης οφείλει να επεκταθεί και σε άλλους πόρους, όπως, για παράδειγμα, το νερό.
Και να συνδεθεί με έργα υδατικής οικονομίας τοπικής κλίμακας αλλά και με τη διαχείριση και πρόληψη των πλημμυρών.
Αντιστοίχου σπουδαιότητας είναι και το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις πράσινες προμήθειες και τον οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων, επεκτείνοντας τον κύκλο ζωής τους, σε αντίθεση με τα πλαστικά μιας χρήσης.
Φίλες και φίλοι,
Προσπάθησα να παρουσιάσω επιγραμματικά τα 7 βασικά σημεία του σχεδίου μας.
Ωστόσο οφείλω να υπογραμμίσω ότι η Πράσινη επανάσταση είναι πολλά περισσότερα από ένα σχέδιο.
Είναι ένα όραμα για το κοινό μας αύριο, για το αύριο της χώρας.
Ένα όραμα που μπορεί να ενώσει όλες τις γενιές των Ελλήνων για να σώσουμε τον ίδιο μας τον τόπο, την κληρονομιά μας και την ταυτότητα μας.
Η Πράσινη Επανάσταση, όμως, είναι και μια επείγουσα ανάγκη, πέρα από ένα όραμα.
Ανάγκη να επαναφέρουμε σε πρώτο πλάνο δύο έννοιες που στον παλιό κόσμο που έχτισαν δυστυχώς οι ελίτ στα μέτρα τους, ξεχάστηκαν.
Αυτές οι έννοιες είναι η Δικαιοσύνη και ο Σεβασμός.
Δικαιοσύνη είναι το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε πολίτη, κάθε παιδιού που γεννιέται σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη, να ζει σε ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον.
Σεβασμός είναι το ελάχιστο καθήκον μας απέναντι στη φύση, όσο όμως και απέναντι στις επόμενες γενιές, στις γενιές που έρχονται.
Με αυτές τις σκέψεις θέλω να σας ευχαριστήσω για την υπομονή σας, να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας και να σας προσκαλέσω να παρακολουθήσετε, ελπίζω με ενδιαφέρον, το πάνελ της συζήτησης που θα ακολουθήσει.
Σας ευχαριστώ.
* Στο βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για το περιβάλλον.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ
